Przedstawiciele Organizacji ds. Zakazu Broni Chemicznej, którzy obecnie zajmują się likwidacją arsenału chemicznego w Syrii, odbiorą dziś Pokojową Nagrodę Nobla. W Oslo, oprócz dyplomu i medalu, organizacja otrzyma także czek na 1,25 mln dolarów. To wyróżnienie jest wręczane zawsze 10 grudnia, w rocznicę śmierci Alfreda Nobla, który je ufundował.
Międzynarodowe ćwiczenia obrony przed bronią chemiczną "Assistex 3", które Organizacja ds. Zakazu Broni Chemicznej przeprowadziła w 2010 roku w Tunezji.
Norweski Komitet Noblowski w Oslo wybrał tegorocznego laureata spośród 259 zgłoszonych kandydatów. Doceniono pracę inspektorów Organizacji ds. Zakazu Broni Chemicznej powstałej w 1997 roku. Dziś zrzesza ona 189 państw członkowskich. Jest instytucją wykonawczą konwencji o zakazie broni chemicznej, która weszła w życie 16 lat temu.
Inspektorzy organizacji, której siedziba znajduje się w Hadze, kontrolują niszczenie broni chemicznej oraz światowy przemysł chemiczny, by nie dopuścić do jej produkcji. Obecnie prowadzą w Syrii misję mającą na celu zniszczenie arsenału chemicznego w tym kraju. Inspektorzy muszą sprawdzić około 20 lokalizacji na terenie tego kraju.
– W fizyce czy medycynie Nagroda Nobla jest wyrazem uznania dla wybitnych naukowych odkryć – mówi Rafał Tarnogórski, analityk spraw międzynarodowych. – Z pokojowym Noblem jest inaczej. Nie da się uciec od polityki. Nagradzana jest bowiem pewna idea: w tym roku jest to zakaz stosowania broni chemicznej. Niewiele osób słyszało wcześniej o Organizacji ds. Zakazu Broni Chemicznej, która dostała to wyróżnienie. Niewiele było także wiadomo o jej dokonaniach. Jednak dzięki pokojowemu Noblowi nagrodzona idea trafiła na czołówki światowych mediów.
Po nagrodzie dla Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej (w 2005 roku) to drugi Nobel dla organizacji powołanej do walki z rozprzestrzenianiem broni masowego rażenia.
Pokojowa Nagroda Nobla jest przyznawana od 1901 roku. Zgodnie z wolą fundatora – szwedzkiego biznesmena Alfreda Nobla, trafia do tych, którzy działają na rzecz jedności narodów, redukują armie i zapobiegają wojnom.
Nagrodę przyznaje pięcioosobowy komitet wybierany przez norweski parlament. Jego posiedzenia są poufne i nie są protokołowane. Początkowo wyróżniano osoby, które zawodowo zajmowały się sprawami pokoju i rozbrojeniem – przywódców ruchów pacyfistycznych, a także autorytety z dziedziny prawa międzynarodowego. Z czasem do grona laureatów dołączali działacze organizacji broniących praw człowieka. W 1983 roku otrzymał ją Lech Wałęsa. W ostatnich latach wyróżniono m.in. Unię Europejską, trzy działaczki na rzecz praw kobiet, ONZ czy organizację Lekarze bez Granic. Rekordzistą jest Międzynarodowy Komitet Czerwonego Krzyża – otrzymał pokojowego Nobla aż trzykrotnie (w 1917 roku, w 1944 i 1963).
Pokojowa Nagroda Nobla bywa też uznaniem za dorobek życia: szwedzka działaczka i polityk Alva Myrdal dostała ją za zaangażowanie na rzecz rozbrojenia, Michaił Gorbaczow za zapoczątkowanie pokojowych przemian w ZSRR. Do tej pory Nobla odebrało 126 laureatów. Wśród wyróżnionych znalazły się 22 organizacje.
Tylko jeden laureat odmówił przyjęcia nagrody. W 1973 roku postąpił tak Lê Dức Thọ wyróżniony razem z Henrym Kissingerem za negocjacje podczas wojny w Wietnamie. Zrobił tak w proteście przeciwko naruszeniu przez Stany Zjednoczone warunków rozejmu.
W 1961 roku Komitet zdecydował, że laureatem zostanie Dag Hammarskjöld, który zginął we wrześniu tego roku w katastrofie lotniczej. Jest to jedyny przypadek pośmiertnego wyróżnienia Pokojową Nagrodą Nobla.
autor zdjęć: Organizacja ds. Zakazu Broni Chemicznej
komentarze