Uzbrojenie i sprzęt wojskowy, który był dostarczany do Polskiego Kontyngentu Wojskowego w Afganistanie przez niemal dziesięć lat, teraz zostanie wycofany do kraju w ciągu roku. Będzie to duże wyzwanie, pewnych trudności zatem nie da się wykluczyć – o czekających żołnierzy zadaniach mówi mjr Andrzej Łydka z 10 Brygady Logistycznej w Opolu.
Służył Pan w X zmianie misji afgańskiej. Jak zmieniały się w kolejnych zmianach zadania polskich logistyków?
Mjr Andrzej Łydka: Podczas XI i XII zmiany stan osobowy Polskiego Kontyngentu Wojskowego pozostawał na tym samym poziomie, dlatego zadania pododdziałów wsparcia logistycznego były takie same. W misji ISAF dużą część pracy logistycznej wykonują firmy zewnętrzne, np. firma FLUOR, do której obowiązków należy między innymi żywienie żołnierzy koalicji czy obsługa infrastruktury znajdującej się w bazach, oraz armia Stanów Zjednoczonych w ramach umowy ACSA. Głównym zadaniem naszych logistyków było i jest wciąż zapewnienie pododdziałom bojowym oraz pozostałej części kontyngentu warunków do sprawnego wykonywania zadań. Krótko mówiąc, to oni są odpowiedzialni za to, by żołnierze na misji mieli co jeść, w co się ubrać, a także czym strzelać. Jednak wysiłek logistyczny podczas pierwszych zmian PKW był znacznie większy. Dotyczy to także tych ostatnich. Dochodzą przecież zadania związane chociażby z przygotowaniem przerzutu sprzętu do kraju.
Dla logistyków kończącej się XIII i rozpoczynającej XIV zmiany oznacza to wyjątkowo dużo pracy.
Tak. Jest to wynikiem zmniejszania się stanu osobowego kontyngentu w kolejnych zmianach. Dotychczas przekazywanie sprzętu odbywało się równocześnie: kierowca przekazywał wóz kierowcy. Kompania mogła zatem przekazać nowej kompanii swoje wozy nawet w ciągu jednego dnia. Teraz, podczas rotacji, część żołnierzy nie będzie mogła przekazać uzbrojenia i sprzętu wojskowego swoim następcom, ponieważ ich nie będzie. Sprzęt będzie przekazywany do magazynów Narodowego Elementu Wsparcia Logistycznego (NSE – National Support Element), gdzie po sprawdzeniu i posortowaniu będzie przygotowywany do transportu i przerzucany „na kołach” do BAF (Bagram Airfield).
Co, Pana zdaniem, może być najtrudniejsze podczas wycofywania sprzętu?
Nie jesteśmy jedynym kontyngentem, który kończy misję w Afganistanie, więc podobne zadania realizuje kilkanaście państw wchodzących w skład koalicji. Duża część sprzętu jest transportowana na teatrze działań, z Ghazni do Bagram, z wykorzystaniem pojazdów ciężarowych cywilnych kontraktorów. Ci nie zawsze podstawiają zamówioną wcześniej liczbę pojazdów, co niekiedy powoduje problemy w realizacji harmonogramu wycofywania.
Trudność może polegać także na tym, że podczas przekazywania sprzętu do NSE tworzą się wąskie gardła – kilkanaście wozów kompanii jest przekazywanych do jednego magazynu (służby czołgowo-samochodowej), gdzie pracują maksymalnie dwie komisje. A sprzęt jest zarówno polski, jak i amerykański, który otrzymał kiedyś PKW w ramach umowy ACSA (Acquisition and Cross-Servicing Agreement – umowa nabycia i usług wzajemnych). Oczywiście przekazywanie sprzętu do NSE odbywa się nie tylko w służbie czołgowo-samochodowej, lecz także w pozostałych dziewiętnastu służbach.
Czyli operacja „Powrót do domu”, którą zapoczątkuje XIV zmiana, będzie największym jak dotąd wyzwaniem logistyków w Afganistanie?
Sądzę, że tak, ponieważ kończymy udział w operacji. Ponadto, jeśli Polska nie będzie uczestniczyła w misji szkoleniowej w Afganistanie, stan osobowy kontyngentu zmniejszy się do zera. Uzbrojenie i sprzęt wojskowy, który był dostarczany do PKW w ciągu niemal dziesięciu lat, teraz zostanie wycofany do kraju w czasie jednego roku. To pokazuje intensywność i tempo pracy żołnierzy logistyki.
Pamiętamy, że w przypadku misji w Iraku kilka ostatnich zmian kontyngentu liczyło po 900 żołnierzy. Zadaniem NSE była ewakuacja sprzętu tej liczby żołnierzy. W odniesieniu do PKW ISAF jest inaczej – mamy więcej żołnierzy, także więcej pojazdów, w tym kilkadziesiąt KTO Rosomak.
Jakie doświadczenia z misji afgańskiej będą dla polskich logistyków najcenniejsze?
To zależy, w jakim okresie służyli w PKW żołnierze. Ci z pierwszych zmian są specjalistami od budowy i rozbudowy baz magazynowych i miejsc zakwaterowania. Ci z ostatnich natomiast stali się doświadczonymi specjalistami od organizacji załadunku i transportu sprzętu, planowania wycofania pododdziałów, załadunku samolotów oraz zasad działania wielonarodowej logistyki. Ale niemal wszyscy spotkali się na misji z realnymi problemami i mogli na bieżąco weryfikować przydatność zasad i reguł postępowania opracowanych w trochę spokojniejszych czasach i innych warunkach. Mam nadzieję, że wnioski i doświadczenia z wykonywania zadań podczas misji w Afganistanie zostaną „przetrawione” w Systemie Wykorzystania Doświadczeń i będą wykorzystywane w ewentualnych, kolejnych misjach oraz w pracy logistycznej w kraju.
autor zdjęć: arch. 10BLog
komentarze