moja polska zbrojna
Od 25 maja 2018 r. obowiązuje w Polsce Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych, zwane także RODO).

W związku z powyższym przygotowaliśmy dla Państwa informacje dotyczące przetwarzania przez Wojskowy Instytut Wydawniczy Państwa danych osobowych. Prosimy o zapoznanie się z nimi: Polityka przetwarzania danych.

Prosimy o zaakceptowanie warunków przetwarzania danych osobowych przez Wojskowych Instytut Wydawniczy – Akceptuję

Jak Maczkowcy wyzwolili Bredę

Siedemdziesiąt lat temu żołnierze 1 Polskiej Dywizji Pancernej dowodzonej przez generała Stanisława Maczka wyzwolili po ciężkich walkach holenderską Bredę. Dzięki udanemu manewrowi udało się zdobyć miasto bez zniszczeń i strat wśród ludności cywilnej. Do dziś mieszkańcy pamiętają o zasługach generała i jego żołnierzy.


Rankiem 29 października 1944 r. polskie oddziały 1 Dywizji Pancernej ruszyły do natarcia na okupowaną przez Niemców Bredę. Ich zadaniem było wyzwolenie holenderskiego miasta leżącego niedaleko granicy z Belgią i stanowiącego ważny węzeł drogowy w tym rejonie.

Oskrzydlenie wojsk

Miasta broniły trzy niemieckie dywizje piechoty i jednostka pancerna. Mimo, że Breda była silnie ufortyfikowana, dowodzący polską dywizją gen. broni Stanisław Maczek nie zdecydował się poprzedzić ataku ostrzałem artyleryjskim, który zniszczyłyby miasto i naraził na śmierć ludność cywilną.

Zamiast tego dowódca przeprowadził udany manewr oskrzydlający, otaczając niemieckie oddziały od północy i południa. – Generał bardzo dobrze wykorzystywał szybkość przemieszczania się i siłę ognia swych oddziałów – podkreśla Piotr Potomski, autor książki „Generał broni Stanisław Władysław Maczek”.

Ciężkie walki toczyły się cały dzień. „Umocnieni w betonowych bunkrach, porozmieszczani w oknach, na dachach i w piwnicach domów Niemcy bronili się z uporem, często dochodziło do walki wręcz” – wspominał płk Władysław Dec, żołnierzy 1 Dywizji.

„Dziękujemy Wam Polacy”

Wieczorem miasto było wolne. „W pewnej chwili do kuchni weszło dwóch żołnierzy i ku naszemu zdumieniu na uniformach wyczytaliśmy słowo Poland” – opisał mieszkaniec Bredy Tom Peeters w książce „Dziękujemy Wam Polacy".

Nasi żołnierze byli entuzjastycznie witani przez Holendrów. W oknach i sklepowych witrynach pojawiły się napisy „Dziękujemy Wam, Polacy". Dywizja została w Bredzie na zimę, jej żołnierze zostali honorowymi obywatelami miasta, a wielu z nich osiedliło się tutaj po wojnie.


Dziś w Bredzie nadal pamiętają o polskich żołnierzach. Przypomina o nich Muzeum gen. Maczka, pomnik 1 Dywizji i trzy wojenne polskie cmentarze. Spoczywa na nich 161 poległych w walkach o miasto i okolice Polaków. Na największej nekropolii wśród swoich żołnierzy został pochowany 23 grudnia 1994 r. generał Maczek.

– Mieszkańcy miasta szczególnie pielęgnują pamięć o naszych żołnierzach ponieważ rozkaz wydany przez mojego ojca ochronił Bredę przed  zniszczeniami – tłumaczył syn generała Andrzej Maczek podczas tegorocznych uroczystości 70. rocznicy wyzwolenia miasta.

Z tej okazji od początku października odbywały się w Bredzie koncerty, pokazy filmów i odczyty. W ostatni weekend października w apelach pamięci na polskich cmentarzach wzięli udział weterani 1 Dywizji i delegacja 11 Lubuskiej Dywizji Kawalerii Pancernej, dziedziczącej tradycje historycznej jednostki.

Wiceminister obrony Maciej Jankowski przypominał podczas obchodów o polskich żołnierzach, którzy zginęli walcząc o wolność Holandii. – Pamiętamy o nich i składamy im wyrazy szacunku – zapewniał burmistrz Bredy Peter van der Velden.


Generał i pancerniacy

Stanisław Maczek brał udział w wojnie polsko-ukraińskiej i polsko-bolszewickiej. W czasie kampanii wrześniowej 1939 r. stał na czele 10 Brygady Kawalerii Zmotoryzowanej. Po przedostaniu się do Szkocji dowodził powstałą tam 10 Brygadą Kawalerii Pancernej, przemianowaną potem na 1 Dywizję Pancerną. Przeszedł z nią cały szlak bojowy w Europie od Falaise do Wilhelmshaven. Po wojnie żył w Edynburgu, gdzie zmarł w 1994 r. w wieku 102 lat.

1 Dywizję Pancerną sformowano 25 lutego 1942 r. w Szkocji. Pod koniec lipca 1944 r. została przerzucona do Normandii, gdzie weszła w skład 1 Armii Kanadyjskiej. Jednostka liczyła wówczas ponad 16 tys. żołnierzy i blisko 400 czołgów. Po zwycięskiej bitwie pod Falaise żołnierze gen. Maczka ruszyli w pościg z wycofującymi się Niemcami opanowując kolejne miasta Francji, Belgii i Holandii.

Po zimowym odpoczynku wiosną 1945 r. 1 Dywizja przekroczyła granicę niemiecką. Swój szlak bojowy zakończyła w bazie marynarki wojennej w Wilhelmshaven, gdzie w maju 1945 r. generał przyjął kapitulację niemieckiego dowództwa. Przez następne dwa lata Polacy pełnili zadania okupacyjne w Niemczech. W czerwcu 1947 r. dywizja została przerzucona do Anglii i zdemobilizowana.

Anna Dąbrowska

autor zdjęć: Imperial War Museums (KY-44011), chor. Rafał Mniedło, Narodowe Archiwum Cyfrowe

dodaj komentarz

komentarze


Trudne otwarcie, czyli marynarka bez morza
 
Transformacja dla zwycięstwa
Nowe Raki w szczecińskiej brygadzie
Ustawa o zwiększeniu produkcji amunicji przyjęta
Operacja „Feniks” – pomoc i odbudowa
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
Polsko-ukraińskie porozumienie ws. ekshumacji ofiar rzezi wołyńskiej
Medycyna w wersji specjalnej
Więcej pieniędzy za służbę podczas kryzysu
Operacja „Feniks”. Żołnierze wzmocnili most w Młynowcu zniszczony w trakcie powodzi
Karta dla rodzin wojskowych
Ostre słowa, mocne ciosy
Setki cystern dla armii
Szef MON-u na obradach w Berlinie
Jesień przeciwlotników
Święto w rocznicę wybuchu powstania
W obronie Tobruku, Grobowca Szejka i na pustynnych patrolach
Sejm pracuje nad ustawą o produkcji amunicji
Święto podchorążych
Czworonożny żandarm w Paryżu
Wojskowa służba zdrowia musi przejść transformację
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
Jak Polacy szkolą Ukraińców
„Nie strzela się w plecy!”. Krwawa bałkańska epopeja polskiego czetnika
Rekordowa obsada maratonu z plecakami
Co słychać pod wodą?
Druga Gala Sportu Dowództwa Generalnego
Polacy pobiegli w „Baltic Warrior”
„Szczury Tobruku” atakują
Zmiana warty w PKW Liban
Donald Tusk po szczycie NB8: Bezpieczeństwo, odporność i Ukraina pozostaną naszymi priorytetami
Czarna Dywizja z tytułem mistrzów
Terytorialsi zobaczą więcej
Rosomaki w rumuńskich Karpatach
Szwedzki granatnik w rękach Polaków
Jaka przyszłość artylerii?
Zyskać przewagę w powietrzu
Żaden z Polaków służących w Libanie nie został ranny
Olympus in Paris
NATO odpowiada na falę rosyjskich ataków
Transformacja wymogiem XXI wieku
Olimp w Paryżu
Selekcja do JWK: pokonać kryzys
Norwegowie na straży polskiego nieba
Right Equipment for Right Time
O amunicji w Bratysławie
Polskie „JAG” już działa
Wielkie inwestycje w krakowskim szpitalu wojskowym
Trzy medale żołnierzy w pucharach świata
Trzynaścioro żołnierzy kandyduje do miana sportowca roku
Wybiła godzina zemsty
„Jaguar” grasuje w Drawsku
Od legionisty do oficera wywiadu
Ustawa o obronie ojczyzny – pytania i odpowiedzi
Wojskowi kicbokserzy nie zawiedli
Nasza broń ojczysta na wyjątkowej ekspozycji
„Szpej”, czyli najważniejszy jest żołnierz
Fundusze na obronność będą dalej rosły
„Siły specjalne” dały mi siłę!
Pożegnanie z Żaganiem
Bój o cyberbezpieczeństwo
Wzmacnianie granicy w toku
„Husarz” wystartował

Ministerstwo Obrony Narodowej Wojsko Polskie Sztab Generalny Wojska Polskiego Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych Dowództwo Operacyjne Rodzajów Sił Zbrojnych Wojska Obrony
Terytorialnej
Żandarmeria Wojskowa Dowództwo Garnizonu Warszawa Inspektorat Wsparcia SZ Wielonarodowy Korpus
Północno-
Wschodni
Wielonarodowa
Dywizja
Północny-
Wschód
Centrum
Szkolenia Sił Połączonych
NATO (JFTC)
Agencja Uzbrojenia

Wojskowy Instytut Wydawniczy (C) 2015
wykonanie i hosting AIKELO