Polscy żołnierze i wielozadaniowe samoloty F-16 kończą służbę na Litwie. Przez cztery miesiące w ramach natowskiej misji Baltic Air Policing strzegli nieba państw bałtyckich. To była bardzo pracowita zmiana polskiego kontyngentu Orlik – myśliwce w powietrzu spędziły ponad 500 godzin i wykonały 120 różnego rodzaju misji powietrznych. Teraz na posterunku zastąpią ich Amerykanie.

– Za nami wymagająca misja i bardzo pracowity czas. Jesteśmy bogatsi o nowe doświadczenia – mówi polsce-zbrojnej.pl ppłk pil. Piotr Ostrouch, dowódca PKW Orlik. – Dziękuję wszystkim pilotom i całemu personelowi za czteromiesięczny wysiłek i celująco wykonane zadania – dodaje dowódca.

Służba siódmej zmiany polskiego kontyngentu Orlik na Litwie rozpoczęła się 1 maja 2017 roku, a ostatni dyżur bojowy piloci zakończą 31 sierpnia. Jednak już dziś na terenie bazy lotniczej w Szawlach, odbędzie się uroczystość przekazania obowiązków w misji Baltic Air Policing. 1 września Polaków zastąpią amerykańscy lotnicy w samolotach F-15C. W czasie uroczystej zbiórki wszyscy żołnierze PKW Orlik otrzymają medale pamiątkowe, kilku lotników dostanie także listy gratulacyjne od dowódcy sił powietrznych Litwy i dowódcy bazy lotniczej w Szawlach.

Jastrzębie w przestworzach

Siódmą zmianę PKW Orlik tworzyło 130 żołnierzy i pracowników wojska. Główne siły do udziału w misji wydzieliła 31 Baza Lotnictwa Taktycznego z Krzesin. Ponadto lotników wspierali żołnierze z innych jednostek, m.in. z Centrum Operacji Powietrznych, Szefostwa Służby Hydrometeorologicznej Sił Zbrojnych oraz Żandarmeria Wojskowa. Podczas kończącej się zmiany piloci wykonywali zadania w wielozadaniowych samolotach F-16, a nie jak poprzednio w MiG-29. – Nasi lotnicy mieli do dyspozycji cztery myśliwce F-16 z Krzesin. Samoloty spisały się świetnie, nie mieliśmy żadnych problemów technicznych – mówi kpt. Michał Pataj, rzecznik prasowy PKW Orlik.

Żołnierze przez cztery miesiące trzymali całodobowe dyżury bojowe. Ich zadaniem było zapewnienie nienaruszalności przestrzeni powietrznej Litwy, Łotwy i Estonii, czyli krajów, które nie posiadają własnego lotnictwa bojowego. Zgodnie z założeniami misji, polscy piloci mieli też wspierać załogi cywilnych lub wojskowych statków powietrznych, jeśli znalazłyby się one w sytuacji awaryjnej. Jednak polscy lotnicy stacjonujący w Szawlach przyznają, że przez ostatnie cztery miesiące nie było takiej potrzeby. Polskie maszyny podrywane były natomiast na sygnał alarmowy „Alfa Scramble” do samolotów, które naruszają międzynarodowe przepisy ruchu lotniczego. – Kilkadziesiąt razy nasi piloci startowali do rosyjskich maszyn. Po ogłoszeniu alarmu lotnicy mają zaledwie kilka minut, by poderwać myśliwce z lotniska. Następnie rozpoznają samolot-naruszyciela, a później eskortują go poza strefę powietrzną państw bałtyckich – wyjaśnia kpt. Pataj.

Poza misjami bojowymi, piloci wykonują także loty treningowe. Szkolą się m.in. w walkach powietrznych w różnych konfiguracjach, np. jeden na jeden lub jeden na dwa, ćwiczą przechwycenia i rozpoznanie powietrzne.

Rzecznik PKW Orlik informuje, że polscy lotnicy przez ostatnie cztery miesiące w powietrzu spędzili ponad pół tysiąca godzin. W tym czasie wykonali przeszło 120 misji lotniczych (bojowych i treningowych).

Rosyjskie samoloty nad Bałtykiem

O tym, że myśliwce na misji Baltic Air Policing mają pracowitą służbę, informowało niedawno litewskie ministerstwo obrony. Tylko w pierwszym tygodniu sierpnia samoloty (polskie oraz hiszpańskie, które stacjonują w estońskiej bazie Ämari) podrywały się osiem razy, by przechwycić rosyjskie samoloty, które nie były zgłoszone do planu lotu, nie nawiązywały łączności radiowej i miały celowo wyłączone systemy identyfikacyjne.

Przez cztery miesiące para dyżurna F-16 z biało-czerwoną szachownicą startowała m.in. do rosyjskich transportowców, samolotów rozpoznawczych, myśliwskich i szturmowych, naruszających granice przestrzeni powietrznej krajów bałtyckich.

Do głośnego incydentu doszło w drugiej połowie czerwca, kiedy to polskie F-16 przechwyciły nad Bałtykiem trzy rosyjskie samoloty: Tu-154, na pokładzie którego leciał minister obrony Siergiej Szojgu oraz dwa eskortujące go myśliwce Su-27. Para dyżurna poderwana została zgodnie z natowskimi przepisami, ponieważ rosyjskie samoloty za bardzo zbliżyły się do granic przestrzeni powietrznej Litwy. Polscy lotnicy namierzyli maszyny należące do rosyjskiego MON i przez chwilę asystowali rosyjskiej delegacji. Ostatecznie Jastrzębie wróciły do bazy w Szawlach, a delegacja rosyjskiego MON kontynuowała podróż do Kaliningradu. 

Kilkanaście lat Air Policing

Misja nad krajami bałtyckimi trwa od 2004 roku. Wówczas Litwa, Łotwa i Estonia zwróciły się z prośbą do NATO o ochronę ich przestrzeni powietrznej. Sojusznicy zdecydowali, że misja Air Policing będzie prowadzona rotacyjnie. Od marca 2004 roku żołnierze wydzieleni z sojuszniczych państw pełnili trzymiesięczne dyżury. Natomiast od marca 2006 roku trwają one cztery miesiące. Zgodnie z decyzją Rady Północnoatlantyckiej misja nad państwami bałtyckimi jest prowadzona bezterminowo.

Pierwszy kontyngent wojskowy „Orlik” uczestniczył w Air Policing w 2006 roku. Utworzyły go 1 Eskadra Lotnictwa Taktycznego i 23 Baza Lotnictwa Taktycznego. Podczas kolejnych zmian PKW organizowały jednostki z Malborka i Mińska Mazowieckiego, które wyposażone są w samoloty MiG-29. Siódma zmiana PKW Orlik pierwszy raz prowadziła działania korzystając z samolotów F-16 należących do 31 Bazy Lotnictwa Taktycznego.